Yerba mate – napój przyjaźni

Według legendy roślina, z której powstaje yerba mate, miała zostać stworzona przez boginie Księżyca i chmur. Dawno temu, gdy przemierzały Ziemię, padły ofiarą ataku jaguara. Uratował je pewien starzec, który w podzięce otrzymał od bogiń nieznany dotąd krzew, z którego można przygotować „napój przyjaźni”.

Nazwa „yerba mate” najprawdopodobniej została wymyślona przez jezuitów, którzy w XVII wieku dotarli do obszarów zamieszkanych przez plemiona Guarani i Keczua w Ameryce Południowej. Zauważyli oni, że ulubioną używką miejscowych były liście pewnego wiecznie zielonego krzewu, nazwanego później ostrokrzewem paragwajskim. Żucie tych liści przynosiło ulgę w zmęczeniu, oczyszczało umysł i łagodziło uczucie głodu. Jezuici nazwali te liście po łacinie „herba” – ziele; zaś tykwę, w której przygotowywano napój, w języku keczua określali mianem „mati”, co przekształciło się w dzisiejsze „yerba mate”.

Obecnie napój ten cieszy się popularnością głównie w krajach Ameryki Południowej oraz w niektórych rejonach Bliskiego Wschodu, zwłaszcza w Syrii i Libanie. Tradycyjnie przygotowuje się go w naczyniach zwanych „mate”, które mogą być wykonane z tykwy, ceramiki lub drewna. Susz wsypuje się w ilości od 1/4 do 3/4 objętości naczynia, po czym potrząsa się nim tak, aby zebrał się po jednej stronie, tworząc skos. Następnie wkłada się w niego bombillę – rurkę do picia. Dopiero wtedy nalewa się wodę, koniecznie ostudzoną, o temperaturze od 65 do 80°C.

Yerba mate przypisuje się wiele korzyści zdrowotnych. Uważa się, że obniża poziom cholesterolu, chroni wątrobę, stymuluje układ nerwowy, działa moczopędnie i korzystnie na serce. Bogata jest w witaminy i mikroelementy. Dzięki zawartości mateiny (kofeiny) działa pobudzająco, zwiększając energię i poprawiając samopoczucie. Nie zaleca się jednak picia mocnej yerba mate osobom palącym tytoń. Tradycyjne suszenie liści w dymie oraz wielokrotne parzenie z tej samej porcji liści może wzmacniać negatywne skutki palenia.

Osoby rozpoczynające przygodę z yerba mate powinny zaczynać od odmian delikatniejszych w smaku i działaniu, takich jak te uszlachetnione skórką pomarańczową, limonkową, ziołami, itp.